Jak zwiększyć poczucie własnej wartości

CZYM JEST POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI?

Uczucie pewności siebie to coś, co jest dla nas przyjemne i chcielibyśmy aby towarzyszyło nam zawsze. Okazuje się jednak, że nie zawsze łatwo jest nam odczuwać taki stan ze względu na to, że wpływa na niego wiele czynników. Naszą samoocenę warunkuje nie tylko to jak wyglądamy, ale i to, co dzieje się dookoła nas – ludzie, którymi się otaczamy, środowisko w którym żyjemy itd. Kiedy jest ona zaniżona to często towarzyszy nam uczucie smutku, zawstydzenia czy nawet złości.

Zacznijmy jednak od podstaw i powiedzmy sobie czym jest poczucie własnej wartości. Na początku warto wspomnieć, że w literaturze pojęcie to często funkcjonuje zamiennie z terminami takimi jak samoocena, samoakceptacja czy obraz siebie. Poczucie własnej wartości najprościej zdefiniować jako postawę wobec samego siebie, która jest jednym z najważniejszych wyznaczników osobowości.

Nasze poczucie wartości, w zależności od tego co w danej chwili o sobie myślimy, może być niskie lub wysokie. Co to oznacza?

• Niskie poczucie własnej wartości – występuje w przypadku, kiedy nie doceniamy swoich możliwości.

• Wysokie poczucie własnej wartości – mówimy o nim, kiedy przeceniamy swoje możliwości.

DLACZEGO MAMY NISKĄ SAMOOCENĘ?

Powodów, dla których nasza samoocena staje się niska może być wiele – nasza samoocena jest zależna od wszystkiego, co dzieje się dookoła nas i w naszej głowie. Przyjrzyjmy się najczęstszym powodom, które mogą za nią odpowiadać.

1. Nie docenianie swoich możliwości – mamy wrażenie, że to, co robimy to nie wszystko co moglibyśmy z siebie dać. Niejednokrotnie zdarza się tak, że w dzieciństwie jesteśmy obarczeni krytyką rodziców, którzy wymagają od nas zbyt wiele i to właśnie może być powód, dla którego nie doceniamy naszych możliwości.

2. Sytuacje, w których coś nie wyjdzie – nie zawsze udaje nam się zrobić wszystko najlepiej. Czasami jest jedna rzecz, która niezależnie od nas nam nie wyjdzie, ale jest na tyle ważna, że obarczamy się winą za jej niepowodzenie. Możemy dać z siebie wszystko, ale żal nie pozwala nam tego docenić.

3. Zbyt duży lęk przed czymś – zastanów się czego boisz się najbardziej, co wywołuje w Tobie strach. Im częściej myślimy o takich rzeczach tym gorzej się czujemy, co automatycznie przekłada się na naszą samoocenę.

4. Błędna interpretacja komplementów – bardzo często nie potrafimy przyjmować komplementów i wydaje nam się, że ktoś z nas żartuje lub wmawiamy sobie, że nie zasłużyliśmy na dobre słowa.

5. Porównywanie się z innymi – należy pamiętać o tym, że ludzie są różni i nie warto się z nimi porównywać, ponieważ powoduje to u nas duże kompleksy.

6. Odczuwanie ciągłej niepewności – ciągle czujemy się niepewnie z tym, co robimy i oczekujemy potwierdzenia od szefa, rodziców czy partnera.

7. Poddawanie się po pierwszej porażce – każda porażka powoduje, że nie chcemy podejmować nowych wyzwań i przestajemy robić to, co sprawia nam radość

Tak naprawdę to tylko niektóre z powodów naszego zaniżonego poczucia wartości. Czasami zdarza się, że jesteśmy bardzo wrażliwi i do wszystkich spraw podchodzimy zbyt emocjonalnie, więc jesteśmy bardziej narażeni na złe samopoczucie.

JAK MOŻEMY POPRAWIĆ POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI?

Ile jest osób – tyle opinii. Warto jednak, jeśli jest taka możliwość, spróbować ustalić co jest podłożem naszej niskiej samooceny. Pamiętaj, że na naszą samoocenę wpływają różne oceny cząstkowe, więc to któraś z nich może powodować nasze złe samopoczucie.

Na samym początku warto jest odpowiedzieć na kilka pytań o sobie samym – mogą one być pierwszym krokiem do dalszej pracy nas poprawą poczucia własnej wartości. Zapisz na kartce poniższe pytania i odpowiedzi do nich:

• Kim jestem?

• Co lubię i co sprawia mi przyjemność?

• Jaka jest moja rola?

• Kiedy czuje się przyjemnie i komfortowo?

• Co jest dla mnie ważne?

• Jakie są moje marzenia?

Zastanów się jak odpowiedzi na powyższe pytania mają się do rzeczywistości. Czy jesteś w stanie zmienić coś tak, aby poczuć się lepiej i były one zgodne z faktycznym stanem?

Kolejnym krokiem jest dokładne określenie swoich kompetencji i rozwijanie ich, ponieważ nasza samoocena powstaje dzięki naszym realnym umiejętnościom i osiągnięciom w dziedzinach życia, które są dla nas istotne. Po dokładnym określeniu kompetencji warto poszukać możliwości, w których możemy je zastosować. Gdyby wziąć za przykład pisanie – może warto zapisać się na kurs copywritingu, który rozwinie Twoje umiejętności? A może zaczniesz prowadzić bloga na inny interesujący Cię temat? Jest wiele sposobów, które mogą pomóc Ci w rozwoju i jednocześnie podnieść Twoją samoocenę. W przypadku, w którym Twoją mocną stroną jest np. gotowanie, warto częściej gotować dla rodziny czy znajomych i dzięki temu spędzać z nimi wspólnie czas.

Ważne jest także bardziej empatyczne postrzeganie siebie. Niska samoocena bardzo często wiąże się z nadmiernym byciem samokrytycznym, co jeszcze bardziej ją osłabia. Dobrym pomysłem na poprawę samokrytyki jest zamiana jej na współczucie. Zamiast karcić się za niepowodzenia warto jest zastanowić się, co powiedzielibyśmy komuś bliskiemu, gdyby znalazł się w takiej sytuacji. Z reguły mamy większe współczucie dla innych niż dla siebie, więc taki zabieg może nam pomóc budować samoocenę zamiast ją obniżać. Dobre rady dla bliskiej osoby postaraj się zatem wprowadzić w swoje życie.

Każda porażka powinna być traktowana przez nas jako lekcja a nie jako coś złego. Każde trudne doświadczenie, które nas spotyka, w przyszłości może pomóc nam w zmianie naszego zachowania, czy sposobu myślenia. Dzięki nieprzyjemnym lub trudnym wydarzeniom z przeszłości uczymy się co możemy robić, aby do nich nie dopuścić lub przeżyć je lepiej niż za pierwszym razem. Żeby posegregować myśli odpowiedz sobie na kilka pytań, np.: czego nauczyło mnie to wydarzenie? Jakimi cechami udało mi się wykazać w tym doświadczeniu? Co dobrego dała mi ta trudna sytuacja?. Rzadko zdarza się, że wyciągamy pozytywne strony z negatywnych sytuacji, ale warto jest spróbować to zrobić.

Przyjmowanie komplementów zazwyczaj przychodzi nam z trudem jednak, kiedy nasza samoocena jest zaniżona, są nam one bardzo potrzebne. Kiedy usłyszymy pochwałę ze strony innej osoby od razu zaprzeczamy i staramy się zmienić temat, ponieważ nie potrafimy dopuścić do siebie tego, że naprawdę tak jest. Jak zatem nauczyć się przyjmowania komplementów i nie odrzucania ich odruchowo? Warto ustalić z góry pewne reakcje, które wykorzystamy w momencie, w którym ktoś nas skomplementuje. Może to być zwykłe podziękowanie lub stwierdzenie „miło, że tak uważasz”. Taki schemat wchodzi z czasem w nawyk i dzięki temu wiemy, że nasza samoocena staje się coraz silniejsza.

Przy wszystkich powyższych pamiętaj o tym, aby uważać w jaki sposób używasz pozytywnych deklaracji. Wbrew pozorom mówienie sobie w kółko rzeczy takich jak, np.: „odniosę wielki sukces” nie do końca dobrze wpływa na naszą psychikę. Osoba z niskim poczuciem własnej wartości zadręcza się tym, że nie udaje jej się osiągnąć sukcesu przez co, czuje się coraz gorzej. Warto dostosować tego typu komunikaty do sytuacji, w której aktualnie się znajdujemy. Można zatem zmienić zapewnienie wielkiego sukcesu w zdanie „będę dążyć do tego, aby udało mi się odnieść sukces” – brzmi to o wiele lepiej.

W niektórych przypadkach warto skonsultować się z psychologiem lub terapeutą, ponieważ samodzielna próba podniesienia własnej wartości może po prostu nie przynieść pożądanego przez nas efektu. Podczas spotkań specjalista może pomóc Ci zdiagnozować głębsze przyczyny Twojego złego samopoczucia, na podstawie których będzie indywidualnie z Tobą pracował. Nieprzepracowane doświadczenia z przeszłości potrafią znacznie wpłynąć na to, co odczuwamy dziś, dlatego warto poświęcić im czas i przeanalizować je od nowa.